Menu

Wat is artrose?

Artrose is een aandoening aan het gewricht, waarbij het kraakbeen verslechtert en het gewricht verandert. Hebben we het over artrose, dan hebben we het over een vorm van slijtagereuma. Mensen met deze ziekte hebben vaak last van pijnlijke gewrichten, wat hun dagelijkse leven behoorlijk in de weg staat. Meer dan 1,5 miljoen Nederlanders lijden aan artrose. Daarmee is artrose de meest voorkomende reumatische aandoening in ons land.

Om te begrijpen wat artrose is, moeten we eerst weten hoe een gewricht werkt. Een gewricht bestaat uit twee botten: een met een kop en een met een kom. De botten worden aan de uiteinden beschermd door een soepele, sterke en gladde laag kraakbeen. Hierdoor kunnen beide botten makkelijk langs elkaar bewegen. Alles wordt bij elkaar gehouden door het gewrichtskapsel: een omhulsel van bindweefsel. Aan de binnenkant van het gewrichtskapsel zit een slijmvlieslaag (ook wel ‘Synovium’ genoemd). Hier wordt gewrichtsvocht aangemaakt, waarmee het gewricht als het ware gesmeerd wordt.

Gewrichtsslijtage

Bij artrose is het gewricht aangetast. Het kraakbeen op het bot wordt dunner, zachter en brokkeliger. Ook kunnen er op het gewricht knobbels (osteofyten) ontstaan. Deze zijn duidelijk voel- en zichtbaar. Het verslechterde kraakbeen veroorzaakt veranderingen in het gewricht. Zenuwen kunnen bijvoorbeeld knel komen te zitten, met pijn als gevolg. Een ander kenmerk van artrose is een ontsteking in de slijmvlieslaag van het gewrichtskapsel. Dit veroorzaakt een gezwollen en warm gewricht.

Een schematische afbeelding van een knie met artrose en van een gezonde knie.

Artrose kan in alle gewrichten voorkomen, maar komt het meest voor in de heup, knie(ën), duim(en), vingers en nek. Ook het kraakbeen van de rugwervels kan verslechteren, we spreken dan van artrose in de rug. Als artrose veroorzaakt wordt door een blessure of ongeluk van jaren terug, komt het vaak voor in één gewricht. Als er geen directe oorzaak is, kan artrose zich naar meerdere gewrichten verspreiden

Wat is het verschil tussen reuma en artrose?

Artrose is een vorm van reuma. Reuma is de overkoepelende term voor alle aandoeningen aan gewrichten, spieren, pezen en botten die niet direct ontstaan zijn door een ongeluk. Er zijn verschillende soorten reuma waarvan artrose er dus één is.

Is slijtage hetzelfde als artrose?

Artrose is niet gelijk aan slijtage. Slijtage is een van de oorzaken, net zoals een ongeluk uit het verleden een oorzaak kan zijn. Het is pas artrose als het kraakbeen verslechtert. Dit wordt vaak verward met slijtage.

Wat zijn de symptomen van artrose?

Er zijn verschillende symptomen waaraan artrose te herkennen is. Deze artrose klachten kunnen variëren van sterk aanwezige tot milde klachten. Van welke en hoeveel symptomen iemand last krijgt, verschilt per persoon. Een arts stelt de diagnose artrose vaak aan de hand van lichamelijk onderzoek en welke klachten aangegeven worden. Het is daarom belangrijk om alle klachten te noemen.

Artrose en pijn

Pijn is een van de duidelijkste klachten van artrose. ‘s Ochtends, bij het opstaan, is de pijn vaak hevig. Maar ook na een tijdje stil te hebben gezeten, gestaan of gelegen kan er pijn ontstaan. Ook zorgt een (groeiende) artrose ontsteking of een te zware belasting voor pijn.

Stijfheid van het gewricht

Ook stijfheid is vooral te merken na een periode van stilzitten, -liggen of -staan. Verder kan stijfheid van het gewricht ervoor zorgen dat het gewricht niet meer volledig gebogen of gestrekt kan worden.

Krakende gewrichten

Heeft u ooit van ‘crepiteren’ gehoord? Dit is de term voor krakende gewrichten. Gewrichten maken vaker krakende geluiden, bijvoorbeeld wanneer u op uw hurken zit om iets op te rapen. Dit betekent niet direct dat u artrose heeft. Krakende gewrichten kan wel een van de verschijnselen van artrose zijn.

Gezwollen gewrichten

Door de ontsteking in het gewrichtslijmvlies (meestal veroorzaakt door de knobbels die op het gewricht ontstaan) zwelt het gewricht op en voelt het dik, warm en instabiel aan.

Artrose en vermoeidheid

Hoewel niet iedereen met artrose hier last van heeft, is vermoeidheid ook een van de kenmerken van artrose. Dit komt waarschijnlijk door de stoffen die vrijkomen bij de ontsteking. Deze stoffen beïnvloeden ook de rest van het lichaam.

Artrose: de oorzaak

Helaas is dé oorzaak van artrose nog onbekend. Reuma Nederland ondersteunt onderzoek naar de oorzaken, gevolgen en behandelingen van artrose. Het doel is om genezing van artrose mogelijk te maken.

Hoewel artrose wordt gezien als ouderdomsziekte, is dat niet het geval. De ziekte wordt ook bij jonge mensen vastgesteld. Verder is bekend dat:

  • artrose twee tot drie keer vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen.
  • artrose erfelijks is. In de ene familie komt de ziekte vaker voor dan in de andere.
  • mensen met overgewicht vaker lijden aan artrose. Het extra gewicht belast de gewrichten meer dan bij een normaal gewicht.
  • zware beroepen of sporten dragen bij aan overbelasting van het gewricht en dus artrose.
Arts controleert man met symptomen van artrose.
Arts controleert man met symptomen van artrose.

Wat te doen tegen artrose?

Er bestaat op dit moment nog geen middel tegen artrose. De klachten kunnen soms uit zichzelf wegtrekken of juist opspelen. Als de klachten niet wegtrekken, is artrose helaas niet te genezen. Kraakbeen dat versleten of beschadigd is, kan niet worden hersteld. Wél bestaan er gelukkig verschillende vormen van pijnbestrijding bij artrose.

Wat kunt u doen bij artrose?

In veel gevallen is het aanpassen van uw levensstijl nodig om de pijn te verminderen. De verspreiding van artrose voorkomen is lastig; voldoende bewegen is het advies van artsen. Een gedoseerde vorm van beweging helpt het gewricht soepel te houden. Zwemmen en wandelen zijn goede sporten, maar gewricht belastende sporten zoals hardlopen en tennis kunt u het best vermijden. Een fysiotherapeut kan u de juiste sporten en oefeningen voorschrijven. In sommige gevallen kan gewichtsverlies ook verlichting bieden. Een lager (gezond) gewicht betekent minder belasting van het gewricht en dus minder slijtage. Verder ervaren veel patiënten minder pijn bij het slikken van de juiste voedingssupplementen zoals: glucosamine, chondroïtinesulfaat of MSM (methylsulfonylmethaan).

Natuurlijk bestaan er ook pijnstillers voor artrose. Vaak voorgeschreven medicatie bij artrose: paracetamol en de NSAID’s naporxen en diclofenac. NSAID (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen) is een verzamelnaam voor ontstekingsremmende geneesmiddelen. Er bestaat ook NSAID-gel, een zalf tegen de pijn van artrose, die op het gewricht gesmeerd kan worden. Het is belangrijk dat pijnstillers alleen gebruikt worden wanneer de pijn te hevig is. Als de medicijnen te vaak worden gebruikt kan dit blijvende gewrichtsschade veroorzaken.

Artrose en traplopen

Traplopen vraagt veel van uw gewrichten en spieren. Voor mensen met artrose kan de trap op en af lopen veel energie kosten of pijnlijk zijn. De kans op overbelasting van het aangetaste gewricht is erg groot. Om dit te voorkomen, is de aanschaf van een traplift een goede optie. Een traplift maakt op een veilige manier naar boven of beneden gaan mogelijk.

valpreventiegids aanvragen

Vraag nu de gratis valpreventiegids van Otolift aan. Een boekje vol met informatie over vallen en tips en oefeningen om vallen te voorkomen. 

Meer over gezondheid

Of ga terug naar het thema: Gezondheid