Huishoudelijke hulp voor ouderen

Hoewel ouderen steeds langer thuis blijven wonen, brengt het ouder worden ook beperkingen met zich mee. Huishoudelijke taken, zoals het zemen van de ramen, boodschappen doen en koken, kunnen steeds moeilijker worden of lukken helemaal niet meer. Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat maar liefst één derde van de thuiswonende ouderen moeite heeft met de dagelijkse handelingen in huis. Met een huishoudelijke hulp kunnen ouderen toch zo lang mogelijk thuis blijven wonen.

Wat is huishoudelijke hulp voor ouderen?

Een huishoudelijke hulp helpt ouderen met het huishouden. Zo’n hulp biedt ondersteuning of neemt taken helemaal over. Voorbeelden hiervan zijn het bereiden van maaltijden, het doen van de boodschappen en het schoonmaken en opruimen van de woning. Ook de verzorging van dieren en planten kunnen hieronder vallen. Huishoudelijke hulp valt daarom onder de ouderenzorg. Welke huishoudelijke hulp er geboden wordt, verschilt per oudere.

Vooral zware huishoudelijke taken kosten veel ouderen moeite, aldus het CBS. Dat gaat bijvoorbeeld om het zemen van de ramen, stofzuigen, dweilen en het bed verschonen. Maar liefst 40% van de 75-plussers heeft hier moeite mee. Daarna volgen het doen van de boodschappen (18%) en licht huishoudelijk werk (16%). Lichte huishoudelijke taken zijn onder andere het in- en uitruimen van de vaatwasser, het verzorgen van dieren en planten en het afnemen van meubels.

Huishoudelijke hulp voor ouderen via de Wmo

Ouderen die het huishouden niet meer (volledig) zelfstandig kunnen doen, kunnen hulp vragen bij de gemeente. Via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zijn gemeenten er namelijk verantwoordelijk voor om hun inwoners te helpen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Ruim 496.000 mensen, waaronder ouderen, krijgen via de Wmo huishoudelijke hulp. De gemeente kan de huishoudelijke hulp aanbieden als algemene voorziening of als maatwerkvoorziening. Voorbeelden van algemene voorzieningen zijn een boodschappenbus, waarmee ouderen toch zelf boodschappen kunnen doen, en een maaltijdservice voor warme en koude gerechten. Deze voorzieningen zijn voor alle inwoners beschikbaar. 

Het kan ook nodig zijn om de huishoudelijke hulp aan te passen aan de persoonlijke situatie van de oudere. De gemeente biedt dan een maatwerkvoorziening aan. Er wordt hierbij gekeken naar de persoonlijke situatie van de oudere die huishoudelijke hulp aanvraagt. Voor de een kan 1 uur hulp per week voldoende zijn, terwijl de ander juist meerdere uren nodig heeft.

Wat kost huishoudelijke hulp via de Wmo?

Wanneer iemand recht heeft op huishoudelijke hulp via de Wmo, moet hij daar vaak een eigen bijdrage voor betalen. De eigen bijdrage is landelijk vastgesteld op maximaal €19 per maand. Huishoudelijke hulp via de Wmo kost nooit meer dan dit bedrag, maar het kan wel goedkoper zijn dan wat er door de overheid is vastgelegd. De maximale eigen bijdrage wordt bepaald aan de hand van de leeftijd van de zorgvrager en de leeftijd van zijn (eventuele) partner. Er zijn een aantal situaties waarbij geen eigen bijdrage betaald hoeft te worden:

• De zorgvrager of zijn partner heeft nog niet de AOW-leeftijd bereikt (66 jaar en 4 maanden in 2021).
• De gemeente heeft bepaald dat er geen eigen bijdrage betaald hoeft te worden vanwege een laag inkomen of een uitkering.
• De zorgvrager betaalt al een eigen bijdrage voor beschermd wonen of ondersteuning via de Wet langdurige zorg (Wlz).

Wanneer heb ik recht op huishoudelijke hulp?

Of en vanaf wanneer iemand recht heeft op huishoudelijke hulp, wordt bepaald door de gemeente. Dat geldt niet als de oudere zelf huishoudelijke hulp in wil kopen; dat kan en mag altijd. Om te bepalen of iemand recht heeft op een vergoeding, houdt de gemeente een zogeheten keukentafelgesprek. Tijdens dit gesprek stelt de Wmo-consulent van de gemeente vragen over de aanvraag en de noodzaak van huishoudelijke hulp. Het is belangrijk om het keukentafelgesprek goed voor te bereiden. Als dat goedgekeurd wordt, krijgt de oudere hulp. Vooraf wordt vastgelegd wat de huishoudelijke hulp precies doet en hoeveel uren/minuten hiervoor vergoed worden.

Ouderen kregen voor hulp in de huishouding eerst vaak een resultaatgerichte indicatie. Bij een resultaatgerichte indicatie krijgt de oudere te horen wat het resultaat van de hulp moet zijn. Een voorbeeld hiervan is een schoon en leefbaar huis. De Centrale Raad van Beroep heeft echter bepaald dat dit niet mag. De verwachting is dat alle gemeenten in Nederland binnenkort aan zullen geven op hoeveel uren en/of minuten iemand recht heeft.