Langer thuis wonen

We worden steeds ouder. En die hogere leeftijden bereiken we vaker in goede gezondheid. In tegenstelling tot eerdere generaties, hebben de huidige 65-plussers meer ruimte voor hobby’s, vrijwilligerswerk en andere activiteiten. De derde levensfase, zo omschrijft onder andere de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) de periode tussen het 60^ste en het 80^ste levensjaar. In deze fase staat de controle hebben over het eigen leven centraal. Langer thuis blijven wonen is voor veel ouderen daarom niet alleen een wens, het is ook een vanzelfsprekendheid.

Langer zelfstandig wonen

Het overgrote gedeelte (94%) van de 65-plussers woont thuis. Onder de 85-plussers ligt dat aantal iets lager: ruim 70% woont nog zelfstandig in de eigen woning. Met uitzondering van eventuele hulp van de wijkverpleging, zijn deze mensen niet afhankelijk van langdurige zorg en ondersteuning. Uit onderzoek van Koninklijke Otolift blijkt dat de hoeveelheid zorg die iemand nodig heeft niet altijd invloed heeft op de wens om langer zelfstandig thuis te wonen. Vooral de controle over de eigen zelfstandigheid (35%), de prettige buurt (24%) en fijne herinneringen aan de woning (22%) worden genoemd als redenen om thuis te blijven wonen.

Overheid laat ouderen zelfstandig wonen

Ook het overheidsbeleid speelt een belangrijke rol. Al sinds 2013 zet de overheid in op het stimuleren van langer thuis wonen. Het Programma Langer Thuis van het VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) uit 2018 is hier een voorbeeld van. Belangrijke veranderingen zijn het sluiten van verzorgingshuizen, het verhogen van de toegangseisen voor verpleeghuizen en het verplaatsen van de zorg van instellingen naar thuis. Maar waarom wil de overheid dat ouderen langer thuis blijven wonen? Thuiswonende ouderen kosten de overheid namelijk minder geld dan ouderen die in een verpleeghuis wonen, zo concludeert de Nederlandse Zorgautoriteit in de ‘Monitor Zorg voor Ouderen 2018’. Door langer thuis wonen door ouderen aan te moedigen, houdt de overheid de zorg ook in 2040, als 25% van de bevolking 65 jaar en ouder is, betaalbaar.

Langer thuis in een andere woning

De Commissie Toekomst Zorg voor Ouderen deed onderzoek naar ouderen die langer thuis wonen. Zij ontdekte dat de slogan ‘langer thuis wonen’ van het overheidsprogramma vaak begrepen wordt als ‘langer in hetzelfde huis blijven wonen’. Het algemene advies voor 65-plussers is dan ook om op tijd te verhuizen naar een geschikte (senioren)woning, zoals een gelijkvloerse woning of een appartement dat met een lift bereikbaar is. Maar, dan moeten die woningen er wel zijn. Ouderenbond ANBO geeft aan dat er nu al 80.000 woningen nodig zijn, en dat dit tekort alleen maar groter wordt. Ouderen die, vanwege hun gezondheid, eigenlijk niet veilig thuis kunnen wonen, maar die niet toegelaten worden tot een verpleeghuis, wonen noodgedwongen thuis.

De Commissie Toekomst Zorg voor Ouderen roept daarom op tot het bouwen van alternatieve woonvormen voor ouderen. Woonzorgcomplexen, (moderne) hofjes en harmonicawoningen moeten het tekort aan geschikte woningen oplossen en het makkelijk maken om zorg in de wijk te organiseren.

Thuis blijven wonen met aanpassingen

Wie niet wil verhuizen, of het nog niet weet, doet er goed aan om op tijd na te denken over de toekomst. Maar hoe kunnen ouderen langer thuis wonen? Volgens het Centraal Planbureau (CPB) zorgt een toegankelijke woning ervoor dat senioren minder kans hebben om in een verpleeghuis terecht te komen. Een woning is geschikt om oud in te worden als de keuken, de badkamer (en het toilet), de woonkamer en minstens één slaapkamer zich op dezelfde woonlaag bevinden. Het grootste gedeelte van de 65-plussers woont nu in een woning die nog niet geschikt is, maar die wel geschikt gemaakt kan worden. Als de ruimtes gescheiden worden door een trap, is een traplift de oplossing om de woning toch toegankelijk te maken. Ruim 8 op de 10 55-plussers overweegt als eerste de aanschaf van een traplift. Daarnaast is 60% bereid om drempels te vervangen en beugels en steunen te plaatsen. En 40% denkt na over het plaatsen van een inloopdouche of het kopen van een douchekrukje.

Subsidies voor langer thuis wonen

Afhankelijk van hoeveel aanpassingen nodig zijn en hoe ingrijpend deze zijn, kunnen de kosten voor het geschikt maken van de woning aardig oplopen. Wie alleen een traplift hoeft te kopen, maakt natuurlijk minder kosten dan iemand die zijn hele huis moet aanpassen. Om veilig thuis wonen voor ouderen mogelijk te maken, bestaan er verschillende subsidiemogelijkheden.

Senioren willen thuis ouder worden

Ouderen willen langer thuis wonen. Lichamelijke klachten, door bijvoorbeeld (chronische) ziekten of ouderdom, hebben niet altijd invloed op die wens. Vooral het behoud van de eigen zelfstandigheid, de prettige woonomgeving en de herinneringen aan de huidige woning maken dat ouderen liever thuis blijven wonen. Maar, ouder worden kan ook betekenen dat de woning niet meer geschikt is. Een trap, verhoogde douche en drempels kunnen bijvoorbeeld voor onveilige situaties zorgen als lopen niet meer zo makkelijk gaat. 65-plussers doen er daarom goed aan om op tijd na te denken over de toekomst. Door de woning geleidelijk aan te passen aan de veranderende behoeften, voorkomen zij dat er in één keer heel veel aangepast moet worden en kunnen zij zo lang mogelijk veilig thuis blijven wonen in hun vertrouwde omgeving.