Waarom willen we zo lang mogelijk thuis wonen?
Zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Voor de een is het mogelijk, met of zonder hulpmiddelen. Terwijl er voor de ander op een gegeven moment niets anders op zit dan verhuizen naar een verpleeghuis. Toch blijft een groot gedeelte van de senioren het liefst zo lang mogelijk thuis wonen, ook als chronische ziekten dat moeilijker maken. Koninklijke Otolift vroeg daarom aan klanten waarom zij liever niet verhuizen.
De overgrote meerderheid (76%) van de 55- én 75-plussers wil niet verhuizen. Onder de 55-plussers geeft zelfs 20,8% aan nooit of te nimmer van woning te willen veranderen. Onder 75-plussers ligt dat met 21,3% iets hoger. Uit de antwoorden komt ook een eenduidig antwoord naar voren: voor de meeste mensen is de controle over de eigen zelfstandigheid het belangrijkst. Maar liefst 35% van de ondervraagden geeft dit op als hoofdreden om thuis te blijven wonen. Voor 23,9% is juist de prettige buurt belangrijk, terwijl 22,1% de fijne herinneringen aan het huis opgeeft als reden. Uit het onderzoek komt ook duidelijk naar voren dat de meeste mensen meerdere redenen hebben om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Vooral het behoud van de zelfstandigheid, de prettige buurt en de fijne herinneringen aan de woning komen sterk naar voren.
Daarbij maakt het overigens niet heel veel uit hoelang de ondervraagden al in hun huis wonen. Van de mensen die al sinds 1940 tot 1960 in hetzelfde huis wonen, wil 84,6% niet verhuizen. Onder mensen die zo’n 60 tot 40 jaar, 40 tot 20 jaar of korter in hun huis wonen, ligt dat iets lager: zo’n 80% denkt niet aan verhuizen.
Behoud van zelfstandigheid
De regie kunnen voeren over je eigen leven is belangrijk, aldus de Raad van Ouderen. Daarmee bedoelen ze dat je als oudere zelf beslissingen moet kunnen nemen, over de zorg die je ontvangt en of je wel of niet verhuist. Chronische ziekten en ouderdom kunnen zelfstandig thuis blijven wonen moeilijker maken. Uit het onderzoek ‘Oud en zelfstandig in 2030. Een aangepast REISadvies’ van de commissie Toekomst zorg voor ouderen wordt duidelijk dat het grootste gedeelte van de huishoudens in een niet aangepaste of ongeschikte woning woont. Een woning is geschikt als die aangepast is aan de (veranderde) wensen en behoeften van de bewoner. Dat kan door belangrijke ruimtes zoals de badkamer en slaapkamer naar beneden te verhuizen, of door een traplift op de trap te plaatsen. Ook andere hulpmiddelen maken het mogelijk om langer thuis te wonen, zoals (wand)beugels, rollators en slimme apparaten.
Wonen in een prettige buurt
Wat maakt een buurt prettig? En is dat voor ouderen hetzelfde als voor andere leeftijdsgroepen? Movisie, een landelijk kennisinstituut voor sociale vraagstukken, onderzocht dit en publiceerde haar bevindingen in ‘Prettig oud worden in de buurt’. Een buurt waarin iemand prettig en gezond oud kan worden, is toegankelijk en sociaal. Voldoende bankjes, een schone en groene buurt, veilige oversteekpunten en een goed aanbod van zorg en winkels maken een buurt toegankelijk. En in een sociale buurt is er prettig contact tussen buren, worden diverse activiteiten georganiseerd en is informatie over de buurt online én offline beschikbaar.
Uit het onderzoek van Koninklijke Otolift blijkt dat vrouwen meer waarde hechten aan een prettige buurt dan mannen. Op de vraag waarom zij liever thuis blijven wonen, komt de buurt in 49% van de antwoorden voor. Onder mannen ligt dat wat lager: 40%. Wel is duidelijk dat hoe ouder we worden, hoe minder graag we de fijne buurt achter willen laten. Vooral vrouwen van 75-jaar en ouder blijven liever zo lang mogelijk in de vertrouwde omgeving.
Fijne herinneringen aan het huis
Ook in de top drie van redenen om thuis te blijven wonen: fijne herinneringen aan het huis. Het huis zelf (ver)bouwen, de geboorte van kinderen en het familieleven. Het zijn enkele dingen die voorbijkomen in de antwoorden. Herinneringen spelen een belangrijke rol in hoe goed iemand zich voelt, aldus Charlotte van Schie in haar proefschrift ‘Ken jezelf, ken de ander’. Het herbeleven van positieve herinneringen zorgt voor een goede stemming en verbetert hoe mensen zich over zichzelf voelen. Door gebruik te maken van de vijf zintuigen kunnen positieve herinneringen herbeleefd worden. Het is dan ook logischer dat herinneringen die gemaakt zijn in een huis makkelijker en sneller herbeleefd kunnen worden als je er nog woont.
Andere redenen
Uit het onderzoek van Otolift, maar ook uit andere onderzoeken, komt duidelijk naar voren dat er meer redenen zijn om thuis te blijven wonen. Net als ergens al een lange tijd wonen. Voor zowel mannen als vrouwen komt deze reden op een duidelijke vierde plek. Ook het tekort aan geschikte woningen en financiën spelen een belangrijke rol, aldus de respondenten. Het niet kunnen vinden van een betaalbare, geschikte woning of wonen in een hypotheekvrij huis worden daarbij genoemd. Soms is een enkele reden voldoende, maar vaak zorgt een combinatie van redenen ervoor dat iemand niet wilt verhuizen.
Meer over langer thuis wonen